Η ενότητα χωρίζεται σε τρεις υποενότητες
- Ο φίλος μας το δάσος
- Η φίλη μας η θάλασσα
- Ο φίλος μας ο άνεμος
Ο στόχος της συγκεκριμένης ενότητας είναι η συνειδητοποίηση από τους μαθητές της ιδιαιτερότητας της δομής κειμένων αναφορικού λόγου, στα οποία ανήκουν κυρίως , σύμφωνα με το Αναλυτικό Πρόγραμμα, τα αφηγηματικά κείμενα και τα διάφορα είδη περιγραφικών κειμένων. Συγκεκριμένα η ενότητα εστιάζει στην αφήγηση και περιγραφή γεγονότων.
Στόχος είναι επίσης η επιλογή και η χρήση των κατάλληλων γλωσσικών μέσων για την παραγωγή των συγκεκριμένων κειμένων σε διαφορετικό επικοινωνιακό πλαίσιο κάθε φορά, έτσι ώστε ο μαθητής να εμπεδώσει το κύριο γραμματικό φαινόμενο της ενότητας, δηλαδή το χρόνο του ρήματος (αλλά και τις χρονικές σχέσεις γενικότερα).
Όσον αφορά τα κείμενα δίνονται:
- λογοτεχνική αφήγηση και περιγραφή
- δημοσιογραφική αφήγηση και περιγραφή
- περιγραφή μέσα από πληροφοριακό κείμενο
Σχετικά με τους γραμματικούς στόχους ο μαθητής συνειδητοποιεί δουλεύοντας μέσα σε κείμενο και όχι σε αποσπασματικές φράσεις, τη χρήση των χρόνων (παρελθόν, παρόν, μέλλον), τις διαφορές που επιφέρει στη λειτουργία του αφηγηματικού κειμένου η χρήση χρόνων παρελθόντος εναλλακτικά με εκείνου του παρόντος και τις διαφορές στη χρήση των χρόνων σε περιγραφικά κείμενα. Παράλληλα, διαπιστώνει και τον τρόπο με τον οποίο εκφράζονται γενικότερα οι χρονικές σχέσεις μέσα από τη χρήση χρονικών συνδέσμων, επιρρημάτων και ουσιαστικών.Προφανώς η διδασκαλία των χρόνων του ρήματος έχει εισαχθεί σε προηγούμενες τάξεις.
Χρόνος διδασκαλίας : 8-12 διδακτικές ώρες
πηγή: Γλώσσα Ε τάξης, βιβλίο δασκάλου
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
Φύλλα εργασίας με τις καταλήξεις και τα παράγωγα των ρημάτων
Φύλλα εργασίας με την κλίση των ρημάτων στην Ενεργητική Φωνή
1ο επαναληπτικό φυλλάδιο στα ρήματα
2ο Επαναληπτικό φυλλάδιο στα ρήματα
ΘΕΩΡΙΑ
ΧΡΟΝΙΚΑ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ
Επίρρημα: άκλιτη λέξη που προσδιορίζει ιδίως το ρήμα ή άλλη λέξη (επίθετο, ουσιαστικό ή άλλο επίρρημα) και δηλώνει τόπο, χρόνο, τρόπο κτλ.: Tοπικό / χρονικό / τροπικό / ποσοτικό / βεβαιωτικό / διστακτικό / αρνητικό ~. Eρωτηματικό / αναφορικό / θετικό
Τα χρονικά επιρρήματα είναι άκλιτες λέξεις που δείχνουν χρόνο και προσδιορίζουν τα ρήματα.
π.χ. Ο Γιάννης ήρθε τώρα και ο Σταμάτης χθες.
ΧΡΟΝΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Είναι δευτερεύουσες προτάσεις που εκφράζουν χρόνο. Μας πληροφορούν δηλαδή για το πότε έγινε, γίνεται ή θα γίνει κάτι.
Ξεκινούν με κάποιο χρονικό σύνδεσμο: αφού, όταν, μόλις, ενώ, όσο κ.ά.
Μόλις τελειώσεις, πάρε με τηλέφωνο.
Πριν φύγεις, δώσε μου την τσάντα μου.
ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ
Δημιουργήστε ο καθένας το δικό του δάσος. Τοποθετείστε τα δέντρα και τα ζώα όπως σας αρέσει και μετά έκπληξη… τα ζώα ζωντανεύουν! Να θυμάστε ότι κάνουμε αριστερό κλικ στο ζωάκι και μετά ξανά αριστερό κλικ στη θέση που θέλουμε να το βάλουμε. Για να παίξετε κάντε κλικ πάνω στην εικόνα.
Χρωματίζετε το δάσος επιλέγοντας χρώματα και μετά συμπληρώνετε κι άλλες εικόνες από το πλαίσιο με τα βελάκια.
Βοηθητικό υλικό. Προσοχή όμως λίγο στα ορθογραφικά λάθη των φύλλων εργασίας σας, πόσο μάλλον όταν ο ίδιος ο στόχος τους είναι η ορθογραφία (π.χ. -τε αντί για -ται) !