Γραμματική




 


ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ: ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ

Τα μέρη του λόγου

Οι ξερόλες της Πρωτοβάθμιας

ΆΡΘΡΑ

ΟΡΙΣΤΙΚΟ ΑΡΘΡΟ

Οριστικό άρθρο

Πατήστε τα παρακάτω link για να κατεβάσετε στον υπολογιστή σας και να εκτυπώσετε εντελώς δωρεάν φύλλα εργασίας που περιέχουν ασκήσεις με το οριστικό άρθρο καθώς και τα ομόηχα άρθρα. Κατάλληλα για τους μαθητές των πρώτων τάξεων του δημοτικού και κυρίως για τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες.

1. Τα άρθρα

2. Το οριστικό άρθρο

3. Το άρθρο οι

4. Τα ομόηχα άρθρα η,οι

5. Τα ομόηχα άρθρα τον,των

6. Τα ομόηχα άρθρα της-τις

7. Τα άρθρα ο,η,το

8. Επαναληπτικό 1

9. Επαναληπτικό 2

ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ουσιαστικό είναι ένα από τα κλιτά μέρη του λόγου που φανερώνει πρόσωπο, ζώο, πράγμα, ενέργεια, κατάσταση, ιδιότητα, (π.χ. Γιώργος, ελάφι, σφυρί, γράψιμο, ηρεμία, ταχύτητα).

Το ουσιαστικό είναι όνομα, (όπως είναι και το επίθετο).

Διάκριση κατά έννοια [Επεξεργασία]

Τα ουσιαστικά διακρίνονται στις ακόλουθες βασικές κατηγορίες:

  • τα κύρια ονόματα, είναι αυτά που αναφέρονται σε συγκεκριμένα πρόσωπα, ζώα, πράγματα, περιστατικά, κλπ, (π.χ. ο Θανάσης, ο Ντορής, ο Παρθενώνας, η Ιλιάδα, οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004, η Πέμπτη, ο Μάρτης, ο Πρωθυπουργός, ο Επιτάφιος).
  • τα κοινά ονόματα είναι αυτά που περιγράφουν ένα συγκεκριμένο είδος (σύνολο ομοειδών) πραγμάτων, (π.χ. άνθρωπος, λουλούδι,) τα οποία επιπρόσθετα λέγονται και συγκεκριμένα ουσιαστικά, ή ουσιαστικά που αναφέρονται σε ιδιότητα ή κατάσταση, (π.χ. τρέξιμο, φουρτούνα, χαρά κ.λπ.) τα οποία επιπρόσθετα λέγονται και αφηρημένα ουσιαστικά.
  • τα περιληπτικά ουσιαστικά, που υποδηλώνουν εμπεριεχόμενο πλήθος ομοίων πραγμάτων, (π.χ. στρατός, στόλος, λαός, ποίμνιο κ.λπ.).

Διάκριση κατά γένος [Επεξεργασία]

Τα κύρια και τα κοινά (συγκεκριμένα και αφηρημένα) ουσιαστικά διακρίνονται σε τρία γένη: αρσενικά, θηλυκά, και ουδέτερα. Και στα τρία γένη τα ουσιαστικά χαρακτηρίζονται επιπλέον σε:

  1. ισοσύλλαβα όταν διατηρούν ίσο αριθμό συλλαβών στον ενικό και στον πληθυντικό, (π.χ. ο μαθητής – οι μαθητές), και σε
  2. ανισοσύλλαβα όταν αλλάζει ο αριθμός των συλλαβών, (π.χ. κύμα – κύματα, ή μανάβης – μανάβηδες κ.λπ.).

ΙΣΟΣΥΛΛΑΒΑ-ΑΝΙΣΟΣΥΛΛΑΒΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ

Ισοσύλλαβα ουσιαστικά

Φύλλο εργασίας

ΑΡΣΕΝΙΚΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ

1. Να ξεχωρίζει τα γένη των ουσιαστικών

2. Η κλίση των αρσενικών ουσιαστικών

3. Να γράφει σωστά τις καταλήξεις των αρσενικών σε -ος

4. Να γράφει σωστά τις καταλήξεις των αρσενικών σε -ης

5. Διορθώνω τα λάθη- Αρσενικά σε -ος – -ης

6. Οι πτώσεις των αρσενικών ουσιαστικών

7. Πίνακας καταλήξεων των αρσενικών ουσιαστικών

8. Να συμπληρώσεις με ο ή ω τις καταλήξεις των ουσιαστικών

ΘΗΛΥΚΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ

1. Η κλίση των θηλυκών ουσιαστικών

2. Να γράφει σωστά καταλήξεις θηλυκών σε -η

3. Να γράφει τις πτώσεις των θηλυκών ουσιαστικών

4. Πίνακας καταλήξεων θηλυκών ουσιαστικών

5. Ορθογραφία θηλυκών ουσιαστικών

6. Ιδιόκλητα θηλυκά σε -η

7. Να μάθει να γράφει ιδιόκλητα ουσιαστικά σε -εις (πληθυντικός αριθμός)

8. Κλίση ιδιόκλητων ουσιαστικών

9. Ιδιόκλητα θηλυκά σε -ος

10. Κλίση ιδιόκλητων θηλυκών σε -ος

11. Οι πτώσεις των ιδιόκλητων θηλυκών ουσιαστικών σε -ος

ΟΥΔΕΤΕΡΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ

1. Η κλίση των ουδέτερων ουσιαστικών

2. Να γράφει σωστά τις καταλήξεις των ουδετέρων σε -ι

3. Να σχηματίζει την γενική του ενικού και πληθυντικού αριθμού των ουδετέρων ουσιαστικών

4. Να κλίνει ουσιαστικά σε -ι

ΕΠΙΘΕΤΑ

Επίθετα σε -ης, -ης, -ες

Επίθετο είναι το μέρος του λόγου που δείχνει ποια ιδιότητα ή ποιότητα έχει το συγκεκριμένο ουσιαστικό της πρότασης (πχ το γούνινο σκυλάκι, η σπασμένη καρέκλα, ο φτωχός άνθρωπος).

Το επίθετο είναι όνομα, (όπως είναι και το ουσιαστικό). Έχει τρία γένη, αρσενικό (πχ ο φανταστικός), θηλυκό (πχ η φανταστική) και ουδέτερο (πχ το φανταστικό) και δύο αριθμούς: ενικό και πληθυντικό

Έχει επίσης βαθμούς, που χρησιμεύουν στη σύγκριση. Οι βαθμοί είναι ο θετικός (πχ φτωχός), ο συγκριτικός (πχ φτωχότερος, πιό φτωχός) και υπερθετικός (πχ φτωχότατος, ο πιό φτωχός)

Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να κλίνεις ένα επίθετο

ΕΠΙΘΕΤΑ ΣΕ -ης,-ης, -ες

Εδώ θα βρείτε 2 φύλλα εργασίας που περιέχουν ασκήσεις εμπέδωσης με τα επίθετα που έχουν κατάληξη σε -ης,-ης,-ες.

Φύλλο εργασίας 1

Φύλλο εργασίας 2

ΤΟ ΕΠΙΘΕΤΟ Ο ΠΟΛΥΣ-Η ΠΟΛΛΗ- ΤΟ ΠΟΛΥ

Φύλλο εργασίας 1

Φύλλο εργασίας 2

Φύλλο εργασίας 3

Φύλλο εργασίας 4

Φύλλο εργασίας 5

Φύλλο εργασλιας 6

ΡΗΜΑΤΑ

images (2)

Ρήμα είναι το μέρος του λόγου που δηλώνει ότι ένα πρόσωπο, ζώο ή πράγμα (το υποκείμενο)[ΟΕΔΒ 1] ενεργεί ή παθαίνει κάτι ή βρίσκεται σε μια κατάσταση.[ΟΕΔΒ 1] Σε κάθε πρόταση υπάρχει ρήμα.[ΟΕΔΒ 1]

Χαρακτηριστικά του ρήματος [Επεξεργασία]

Το ρήμα ως μέρος του λόγου στα ελληνικά έχει τα εξής χαρακτηριστικά:

  • Διάθεση: Η οποία δηλώνει τι κάνει, τι παθαίνει ή σε ποια κατάσταση είναι το υποκείμενο.[ΟΕΔΒ 1] Υπάρχουν τέσσερις διαθέσεις:[ΟΕΔΒ 1]
    • Ενεργητική: Αυτή η διάθεση δηλώνει μία ενέργεια που ξεκινάει από το υποκείμενο.[ΟΕΔΒ 1]. Ανάλογα με το που πηγαίνει η ενέργεια του ρήματος υπάρχουν οι εξής υποκατηγορίες:
      • Αμετάβατα: Η ενέργεια που εκφράζεται από το ρήμα δε μεταβαίνει[ΟΕΔΒ 1] κάπου.
      • Μεταβατικά μονόπτωτα: Η ενέργεια μεταβαίνει σε ένα αντικείμενο.[ΟΕΔΒ 2]
      • Μεταβατικά δίπτωτα: Η ενέργεια μεταβαίνει σε δύο αντικείμενα, ένα άμεσο και ένα έμμεσο.[ΟΕΔΒ 2]
    • Μέση: Η ενέργεια ξεκινά από το υποκείμενο και καταλήγει στο ίδιο το υποκείμενο.[ΟΕΔΒ 1]
    • Παθητική: Το υποκείμενο δέχεται μία ενέργεια.[ΟΕΔΒ 1] Συνήθως στην πρόταση υπάρχει και ποιητικό αίτιο.
    • Ουδέτερη: Το υποκείμενο βρίσκεται σε μία κατάσταση.[ΟΕΔΒ 1]
  • Χρόνος: Δηλώνει το χρόνο[ΟΕΔΒ 1] του συμβάντος.
    • Ενεστώτας: Παροντικός και εξακολουθητικός χρόνος[ΟΕΔΒ 1].
    • Παρατατικός: Παρελθοντικός και εξακολουθητικός χρόνος[ΟΕΔΒ 1].
    • Αόριστος: Παρελθοντικός και στιγμιαίος χρόνος[ΟΕΔΒ 1].
    • Στιγμιαίος Μέλλοντας: Μελλοντικός και στιγμιαίος χρόνος[ΟΕΔΒ 1].
    • Εξακολουθητικός Μέλλοντας: Μελλοντικός και εξακολουθητικός χρόνος[ΟΕΔΒ 1].
    • Παρακείμενος: Παροντικός και συντελεσμένος χρόνος[ΟΕΔΒ 1].
    • Υπερσυντέλικος: Παρελθοντικός και συντελεσμένος χρόνος.
    • Συντελεσμένος μέλλοντας: Μελλοντικός και συντελεσμένος χρόνος.
  • Αριθμός: Δηλώνει αν το υποκείμενο είναι ένα ή πολλά πρόσωπα, ζώα ή πράγματα.[ΟΕΔΒ 1] Υπάρχουν δύο αριθμοί ρημάτων, ο ενικός και ο πληθυντικός.[ΟΕΔΒ 1]

1. Ρήματα

2. Πίνακας καταλήξεων ρηματων

3. Πίνακας καταλήξεων-λεξικό

4. Καταλήξεις ρημάτων

5. Καταλήξεις ρημάτων 2

6. Διδακτικός στόχος καταλήξεις

7. Διορθώνω τα λάθη- καταλήξεις ρημάτων

8. Διδακτικός στόχος παραγωγα

9. Διορθώνω τα λάθη όπου υπάρχουν 2

10. Σχημάτισε τους αορίστους των παρακάτω ρημάτων

11. Αόριστος

12. ΟΙ ΧΡΟΝΟΙ ΤΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ

13. Η κλίση των Ρημάτων- πρώτη συζυγία Ενεργητική Φωνή

14. Να αναγνωρίζει το χρόνο των ρημάτων

15. Να κλίνει σε όλους τους χρόνους ρήμα της α΄ συζυγίας

16. Να κλίνει σε όλους τους χρόνους ρήμα της α΄συζυγίας (2)

17. Η κλίση των Ρημάτων- Α τάξη δεύτερης συζυγίας

18. Η κλίση των ρημάτων-Β τάξη δεύτερης συζυγίας

19. Χρονική αντικατάσταση

20. Κλίση ρημάτων- χρονική αντικατάσταση

Έγκλιση: Δηλώνει πώς θέλουμε να παρουσιάσουμε τη σημασία του ρήματος.[ΟΕΔΒ 1] Υπάρχουν τρεις εγκλίσεις,[ΟΕΔΒ 1] απαρέμφατο[ΟΕΔΒ 1] και μετοχή[ΟΕΔΒ 1]:

21. Οι εγκλίσεις των ρημάτων

ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ

  • Φωνή: Υπάρχουν δύο φωνές η ενεργητική και η παθητική.[ΟΕΔΒ 1] Γενικά, ρήματα σε ενεργητική φωνή είναι ενεργητικής διάθεσης, ενώ ρήματα σε παθητική φωνή είναι παθητικής διάθεσης.[ΟΕΔΒ 1] Τα ρήματα ενεργητικής διάθεσης λήγουν στο πρώτο πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα σε , ενώ τα ρήματα παθητικής διάθεσης λήγουν σε -μαι.[ΟΕΔΒ 1]

Εδώ θα βρείτε φύλλα εργασίας που περιέχουν ασκήσεις με την Παθητική Φωνή κατάλληλες για μαθητές δημοτικού. Πατήστε τα παρακάτω link για να τα εκτυπώσετε.

Φύλλο εργασίας 1

Φύλλο εργασίας 2

Φύλλο εργασίας 3

Φύλλο εργασίας 4

Φύλλο εργασίας 5

Φύλλο εργασίας 6

Φύλλο εργασίας 7

Φύλλο εργασίας 8

Φύλλο εργασίας 9

Φύλλο εργασίας 10

Eνεργητική-Παθητική φωνή

Βοηθητικά ρήματα [Επεξεργασία]

Στην ελληνική γλώσσα βοηθητικά ρήματα είναι τα ρήματα είμαι και έχω όταν χρησιμοποιούνται για τον περιφραστικό σχηματισμό των χρόνων.[ΟΕΔΒ 1]

Το βοηθητικό ρήμα εγώ είμαι

Ασκήσεις με το ρήμα είμαι

ΤΟΠΙΚΑ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ

 

 

 

Για να προσδιορίσουμε τη θέση κάποιου (αντικειμένου, προσώπου, γεγονότος) στο χώρο, χρησιμοποιούμε τα τοπικά επιρρήματα. 

Τοπικά επιρρήματα είναι τα : πάνω, κάτω, ψηλά, χαμηλά, μέσα, έξω, μακριά, κοντά, μπροστά, δεξιά, αριστερά, πίσω, δίπλα, γύρω, τριγύρω, στη μέση, στο βάθος, απέναντι, εδώ, εκεί, όπου, κάπου, πού, αλλού, παντού, πουθενά κ.α.

Π.χ. Για να πας στο σχολείο πρέπει να στρίψεις αριστερά

Το σπίτι μου είναι δίπλα από το φαρμακείο

  • Το τοπικό επίρρημα εδώ χρησιμοποιείται για να προσδιορίσει κάτι που είναι κοντά στον ομιλιτή
  • ενώ το τοπικό επίρρημα εκεί χρησιμοποιείται για κάτι που βρίσκεται λίγο πιο μακριά από τον ομιλιτή

 

Εδώ θα βρείτε χρήσιμες  καρτέλες με μερικά τοπικά επιρρήματα κατάλληλες για τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες.

Κάτω

Μέσα

Μπροστά

Πάνω

Πίσω

ΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ (Μεταφορά-Παρομοίωση-Κυριολεξία)

images (1)

Παρομοίωση
Παρομοίωση είναι το σχήμα λόγου, στο οποίο για να τονίσουμε μια ιδιότητα ενός προσώπου ή ενός πράγματος, το συσχετίζουμε (συγκρίνουμε) με κάτι άλλο πολύ γνωστό, που έχει την ίδια ιδιότητα αλλά σε μεγαλύτερο βαθμό.
Στην παρομοίωση χρησιμοποιούμε για τη σύγκριση τις λέξεις: σαν, όπως, λες και, σάμπως, καθώς.

π.χ. Ήταν οπλισμένος σαν αστακός (θέλουμε να δείξουμε πως είχε πολύ βαρύ οπλισμό, όπως ο αστακός που έχει τις τεράστιες δαγκάνες του)

Παρομοίωση 1

Παρομοίωση 2

Παρομοίωση 3

 

6 thoughts on “Γραμματική

  1. Γεια σας εχω μια εργασια εκτος απο το ρημα την μετοχη το ουσιαστικο την αντωνυμια και το αρθρο τι αλλο υπαρχει? 🙂

  2. Καλησπέρα,
    όσον αφορά το υλικό του site στο μενού Γραμματική υπάρχει ότι βλέπετε. Δεν είναι ολοκληρωμένο ωστόσο προσπαθούμε να το εμπλουτίζουμε συνεχώς.
    Αν εννοείται κάτι άλλο επικοινωνήστε στο mail emathima13@gmail.com.
    🙂

  3. Εξαιρετική δουλειά και να άψογα σταθμισμένη η κάθε σας εργασία!!!

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *